Grímnismál. Synir Hravdvngs konungs. | |||
Hrꜹdvngr konvngr atti tva sono, het annarr Agnarr, en annarr Geirrꜹþr. Agnarr var tío vetra, enn Geirrꜹdr átta vetra. Þeir ręro tveir a bati með dorgar sinar at smafisci. Vindr rac þa i haf vt. I natmyrkri brvto þeir við land oc gengo vp, fvndo cotbónda einn; þar voro þeir vm vetrinn. Kerling fostraþi Agnar, enn karl fostraþi Geirroð oc kendi hanom rað. At vári fecc karl þeim scip. Enn er þꜹ kerling leiddo þa til strandar, þa męlti karl einmęli við Geirrꜹd. Þeir fengo byr oc qvomo til stꜹdva fꜹþvr sins. Geirroþr var fram i scipi; hann hlióp vp a land, enn hratt v́t scipino oc męlti: „Farþv nv þar er smyl hafi þic!“ Scipit rac i haf vt. Enn Geirroðr gek vpp til bǫiar, hanom var þar vel fagnat; enn faþir hans var þa andaþr. Var þa Geirrꜹðr til konungs tękinn, oc varð maþr agętr. | |||
Oþinn oc Frigg sato i Hliþsciálfo oc sa vm heima alla. Odinn męlti: „Sér þv Agnar fostra þinn, hvar hann elr born við gygi i hellinom? Enn Geirroþr fostri minn er konungr oc sitr nv at landi.“ Frigg segir: „Hann er maþniþingr sa, at hann qvelr gesti sina, ef hanom þiccia of margir coma.“ Oþinn segir, at þat er in mesta lygi; þꜹ vedia vm þetta mál. Frigg sendi escimey sína Fvllo til Geirroðar. Hon bad konung varaz, at eigi fyrgerþi hanom fiolkvnnigr maþr sa er þar var kominn i land; oc sagdi þat marc á, at engi hvndr var sva olmr, at á hann mundi hlꜹpa. Enn þat var inn mesti hegomi, at Geirroþr konungr vęri eigi matgoþr; oc þo lętr hann handtaca þann mann, er eigi vildo hvndar a ráða. Sa var i feldi blám oc nefndiz Grimnir og sagði ecci fleíra fra ser, þott hann vęri at spvrþr. Konvngr let hann pína til sagna oc setia milli elda tveggia, oc sat hann þar átta nętr. Geirroþr konvngr atti þa son tío vetra gamlan, oc het Agnarr eptir broþur hans. Agnarr gecc at Grimni oc gaf hanom horn fvlt at drecca oc sagði, at faðir hans gorði illa, er hann píndi þenna mann saclꜹsan. Grimnir dracc af; þa var eldrinn sva kominn, at feldrinn brann af Grimni. Hann qvaþ: | |||
1 4 |
Heitr ertv, hripvþr!
oc heldr til micill; gongomc firr, fvni! loði sviþnar, þott ec a lopt berac, brennomc feldr fyr. | ||
2 5 |
Átta nętr sat ec
milli elda her, sva at mer mangi mat ne bꜹ́ð, nema einn Agnarr, er einn scal ráða, Geirroþar sonr, Gotna lande. | ||
3 4 |
Heill scaltv, Agnarr!
allz þic heilan biþr Veratyr vera; eins drycciar þv scalt aldregi betri giold geta. | ||
4 4 |
Land er heilact,
er ec liggia se asom oc alfom nęr; enn i Þrvðheimi scal Þórr vera, vnz vm rivfaz regin. | ||
5 4 |
Ydalir heita
þar er Vllr hefir ser vm gorva sali; Alfheim Freý gáfo i ardaga tivar at tannfę. | ||
6 4 |
Bǫr er sa inn þriði
er blið regin silfri þꜹcþo sali; Valascialf heitir, er vęlti ser áss i ardaga. | ||
7 4 |
Sꜹcqvabeccr heitir enn fiorþi,
enn þar svalar knego vnnir yfir glymia; þar þꜹ Oðinn oc Sága drecca vm alla daga glꜹð or gvllnom kerom. | ||
8 4 |
Glaðsheimr heitir enn fimti,
þars en gvllbiarta Valhꜹll við of þrvmir; enn þar Hroptr kýss hverian dag vapndꜹþa vera. | ||
9 4 |
Mioc er ꜹþkent
þeim er til Oþins koma, salkynni at sia; scꜹptom er rann rept, scioldom er salr þakiþr, bryniom vm becki strát. | ||
10 4 |
Mioc er ꜹþkent
þeim er til Oþins koma, salkynni at sia; vargr hangir fyr vestan dyrr oc drvpir ꜹrn yfir. | ||
11 4 |
Þrymheimr heitir enn setti,
er Þiazi bió sa inn amátki iotvnn; enn nv Scaði byggvir, scír brvðr goða, fornar toptir fꜹðvr. | ||
12 4 |
Breiðablik ero in siavndo,
enn þar Baldr hefir ser vm gerva sali; a þvi landi er ec liggia veit fǫsta feícnstafi. | ||
13 4 |
Himinbiorg ero en atto,
enn þar Heimdall qveþa valda veom; þar vorþr goða dreccr i vęro ranni glaþr inn góða mioþ. | ||
14 4 |
Folcvangr er inn nivndi,
enn þar Freyia ręþr sessa costom i sal; halfan val hon kyss hverian dag, enn halfan Oðinn á. | ||
15 4 |
Glitnir er inn tivndi,
hann er gvlli stvddr oc silfri þacþr iþ sama; enn þar Forseti byggir flestan dag oc svęfer allar sacir. | ||
16 4 |
Nóatvn ero en ellipto,
enn þar Niorþr hefir ser vm gorva sali; manna þengill enn meinsvani hatimbroþom hꜹrgi ręðr. | ||
17 4 |
Hrísi vex
oc há grasi Viðars land Viði; en þar mavgr of lęzc af mars baki frǫcn at hefna fꜹþvr. | ||
18 4 |
Andhrimnir lętr
i Eldhrimne Sęhrimni sodinn: flesca bezt, enn þat fáir vito, við hvat einheriar alaz. | ||
19 4 |
Gera oc Freca
seðr gvnntamiþr hroþigr Heriafꜹðr; enn viþ vín eitt vapngꜹfvgr Oðinn ę lifir. | ||
20 4 |
Hvginn oc Mvninn
flivga hverian dag iormvngrvnd yfir; ovmc ec of Hvgin, at hann aptr ne comiþ, þo siámc meirr vm Mvnin. | ||
21 4 |
Þytr þvnd,
vnir þióþvitnis fiscr floði í; árstrꜹmr þickir ofmicill Valglꜹmni at vaþa. | ||
22 4 |
Valgrind heitir,
er stendr velli á heilog fyr helgom dvrom; forn er sv grind, enn þat fáir vito, hve hon er i lás vm lokin. | ||
23 4 |
Fimm hvndrvþ dvra
oc vm fiorom togom, sva hygg ec á Valhꜹllo vera; átta hvndrvþ eínheria ganga senn or einom dvrom, þa er þeir fara við vitni at vega. | ||
24 4 |
Fimm hvndrvþ golfa
oc vm fiorom togom, sva hygg ec Bilscirni meþ bvgom; ranna þeirra, er ec rept vita, míns veit ec mest magar. | ||
25 4 |
Heiþrv́n heitir geit,
er stendr hꜹllo a † Heriafꜹdrs oc bitr af Lęraþs limom; scapker fylla hon scal ins scíra miaðar, knaat sv veig vanaz. | ||
26 4 |
Eikþyrnir heitir hiortr,
er stendr a hꜹllo † Heriafꜹþrs oc bítr af Lęraþs limom; enn af hans hornom drypr i Hvergelmi, þaðan eigo votn ꜹll vega. | ||
27 4 9 |
Siþ oc Víþ,
Sękin oc Ękin, Svꜹl oc Gvnnþró, Fiorm oc Fimbvlþvl, Rín oc Rennandi, Gipvl oc Gꜹpvl, Gꜹmvl oc Geirvimvl, þęr hverfa vm hodd goða; Þyn oc Vin, Þꜹll oc Hꜹll, Graþ oc Gvnnþorin. | ||
28 4 8 |
Vína heitir enn,
ꜹnnor Vegsvinn, þriðia Þiodnvma; Nyt oc Nꜹt, Nꜹnn oc Hrꜹnn, Sliþ oc Hríþ, Sylgr oc Ylgr, Víþ oc Ván, Vꜹnd oc Strꜹnd, Giꜹll oc Leiptr, þęr falla gvmnom nęr, en falla til heliar heðan. | ||
29 4 7 |
Kꜹrmt oc Avrmt
oc Kerlꜹgar tvęr, þęr scal Þorr vaða dag hvern, er hann dǫma ferr at asci Yggdrasils; þviat asbrv brenn ꜹll loga, heilog votn hlóa. | ||
30 4 7 |
Glaþr oc Gyllir,
Gler oc Sceiðbrimir, Silfrintoppr oc Sinir, Gísl oc Falhofnir, Gvlltoppr oc Lettfeti, þeim ríða ęsir ióm dag hvern, er þeir dǫma fara at asci Yggdrasils. | ||
31 4 |
Þriár rǫtr standa
a þria vega vndan asci Yggdrasils: Hel býr vnd einni, annarri hrimþvrsar, þriðio mennzkir menn. | ||
32 4 |
Ratatoscr heitir ikorni,
er renna scal at asci Yggdrasils: arnar orð hann scal ofan bera oc segia Níþhꜹggvi niþr. | ||
33 4 |
Hirtir ero oc fiorir,
þeirs af hęfingar á gaghalsir gnaga: Dainn oc Dvalinn, Dvneyrr oc Dvraþrór. | ||
34 4 7 |
Ormar fleiri liggia
vnd asci Yggdrasils, enn þat vf hyggi hverr osviþra apa: Goinn oc Moinn, þeir ’ro Grafvitnis synir, Grabacr oc Grafvꜹllvþr, Ofnir oc Svafnir, hygg ec, at ę scyli meiþs qvisto má. | ||
35 4 |
Ascr Yggdrasils
drygir erfiði meira en menn vm viti: hiortr bítr ofan, enn a hliþo fv́nar, scerþer Níðhꜹggr neþan. | ||
36 4 7 |
Hrist oc Mist
vil ec at mer horn beri, Sceggiꜹld oc Scꜹgvl, Hildr oc Þrvðr, Hlꜹcc oc Herfiotur, Gꜹll oc Geirꜹnvl, Randgriþ oc Raþgriþ oc Reginlęif; þęr bera einheriom ꜹl. | ||
37 4 |
Arvacr oc Alsviþr
þeir scolo vpp heðan svangir sol draga; enn vnd þeirra bógom fálo bliþ regin, ęsir, isarn kol. | ||
38 4 |
Svalinn heitir,
hann stendr solo fyr, scioldr, scinanda goði; biorg oc brim ec veit at brenna scolo, ef hann fellr ifrá. | ||
39 4 |
Scꜹll heitir vlfr,
er fylgir eno scírleita goði til varna viðar; enn annarr Hati, hann er Hroþvitnis sonr, sa scal fyr heiða brvði himins. | ||
40 4 |
Ór Ymis holdi
var iorþ vm scꜹpvð, enn or sveita sær, biorg or beinom, baðmr or hári, en or hꜹsi himinn. | ||
41 4 |
Enn or hans brám
gerðo blið regin Miðgard manna sonom; enn or hans heila varo þꜹ in harðmoðgo scy ꜹll vm scꜹpvþ. | ||
42 4 |
Vllar hylli hefr
oc allra goða hverr er tecr fyrstr a fvna; þviat opnir heimar verþa vm ása sonom, þa er hefia af hvera. | ||
43 4 |
Ivalda synir
gengo i ardaga Sciþbladni at scapa, scipa bezt, scirom Frey, nytom Niarðar bvr. | ||
44 4 7 |
Ascr Yggdrasils
hann er ǫztr viþa, en Sciþblaþnir scipa, Odinn asa, enn ioa Sleipnir, Bilrꜹst brv́a, en Bragi scalda, Habroc hꜹca, en hvnda Garmr. | ||
45 4 |
Svipom hefi ec nv ypt
fyr sigtiva sonom, viþ þat scal vilbiorg vaca; ꜹllom asom þat scal inn coma Ęgis becci á, Ægis drecco at. | ||
46 4 |
Hetomc Grimr,
hetomc Gangleri, Herian oc Hialmberi, Þeccr oc Þriði, Þvðr oc Vþr, Helblindi oc Hár. | ||
47 4 |
Saþr oc Svipall
oc Sanngetall, Herteitr oc Hnicarr, Bileygr, Baleygr, Bꜹlvercr, Fiolnir, Grimr oc Grimnir, Glapsviþr oc Fiꜹlsviþr, | ||
48 5 |
Siþhꜹttr, Siþsceggr,
Sigfꜹðr, Hnicvþr, Alfꜹþr, Valfꜹþr, Atríðr oc Farmatyr; eino nafni hetomc aldregi, siz ec meþ folcom fór. | ||
49 4 8 |
Grimne mic héto
at Geirraðar, enn Ialc at Asmundar, enn þa Kialar er ec kialca dró, Þrór þingom at, Viðvrr at vigom, Osci oc Ómi, Iafnhár oc Biflindi, Gꜹndlir oc Harbarðr meþ goðom. | ||
50 4 |
Sviþvrr oc Sviþrir
er ec het at Sꜹccmimis, oc dvlþa ec þann inn aldna iotvn, þa er ec Miþviþnis varc ins mǫra bvrar ordinn einbani. | ||
51 4 |
Avlr ertv, Geirroþr!
hefr þv ofdrvccit, miclo ertv hnvgginn, er þv ert mino gengi, ollom einheriom oc Oþins hylli. | ||
52 4 |
Fiolþ ec þer sagðac,
enn þv fatt vm mant, of þic vela vinir; męki liggia ec se mins vinar allan i dreyra drifinn. | ||
53 4 |
Ęggmoþan val
nv mvn Yggr hafa, þitt veit ec líf vm liþit; v́var ’ro disir, nv knattv Oðin siá; nalgaztv mic, ef þv megir! | ||
54 4 7 |
Oþinn ec nv heiti,
Yggr ec áþan het, hetvmc Þvndr fyrir þat: Vacr oc Scilfingr, Váfvþr oc Hroptatýr, Gꜹtr oc Ialcr meþ goðom, Ofnir oc Svafnir, er ec hygg at orðnir se allir af einom mer. | ||
Geirroþr konvngr sat oc hafði sverþ vm kne ser oc brvgðit til miþs. Enn er hann heyrþi, at Oðinn var þar kominn, þa stoþ hann vpp oc vildi taca Oðin fra eldinom. Sverþit slapp or hendi hanom, oc visso hioltin niþr; konvngr drap fǫti oc steyptiz afram, enn sverþit stoð igognom hann, oc fecc hann bana. Oþinn hvarf þa. Enn Agnarr var þar konvngr lengi siþan. |