Helgakviða Hundingsbana
önnur.
Fra Vꜹlsvngom.
Sigmvndr konvngr Vꜹlsvngs son atti Borghilldi af Brálvndi; þꜹ heto son sinn Helga oc eptir Helga Hiorvarþssyni; Helga fostraþi Hagall. Hvndingr het rikr konvngr, viþ hann er Hvndland kent. Hann var hermaþr micill oc atti marga sono þa er i hernaði váro. Ofriþr oc dylgior váro a milli þeirra Hvndings konvngs oc Sigmvndar konvngs, drapo hvarir annarra frǫndr. Sigmvndr konvngr oc hans ęttmenn héto Volsvngar oc Ylfingar. Helgi fór oc niosnaþi til hirdar Hvndings konvngs a lꜹ́n; Hęmingr son Hvndings konvngs var heima. Enn er Helgi for í brot, þa hitti hann hiarþarsvein oc qvaþ:
1



 5
„Segðv Hęmingi,
at Helgi man,
hvern i brynio
bragnar feldo,
er vlf grán
inni hꜹfðot,
þar er Hamal hvgði
Hvndingr konvngr.“
Hamall het son Hagals. Hvndingr konvngr sendi menn til Hagals at leita Helga; enn Helgi matti eigi forþaz annan veg enn tóc klęþi ambǫttar oc gecc at mala. Þeir leitoþo oc fvndo eigi Helga; þa qvaþ Blindr inn bꜹlvisi:
2



 5
„Hvoss ero ꜹgo
i Hagals þyio,
era þat carls ętt,
er a kvernom stendr:
steinar rifna,
steyccr lvþr fyrir.
3



 5
Nv hefir hꜹrþ dǫmi
hildingr þęgit,
er visi scal
valbygg [mala];
heldr er sǫmri
hendi þeirri
meþalkafli
enn mꜹndvltrę.“

4



 5





 11
Hagall svaraþi oc qvaþ:
„Þat er litil va,
þott lvþr þrvmi,
er męr konvngs
mꜹndvl hrǫrir;
hon scęvaþi
scyiom ęfri
oc vega þordi
sem vikingar,
r hana Helgi
hꜹpto gorþi;
systir er hon þeirra
Sigars oc Hꜹgna,
þvi hefir ꜹtvl ꜹgo
Ylfinga man.“
Vndan comz Helgi oc for a herscip; hann feldi Hvnding konvng oc var siþan callaþr Helgi Hvndingsbani. Hann la m her sinn i Brvnavagom oc hafþi þar strandha/gg, oc áto þar rát. Ha/gni het konvngr; hans dottir var Sigrvn, hon var valkyria oc reiþ lopt oc lꜹg; hon var Svava endrborin. Sigrvn reiþ at scipom Helga oc qvaþ:
5



 5
„Hverir lata flióta
fley v backa,
hvar hermegir
heima eigvþ?
hvers biþit er
i Brvnavagom,
hvert lystirr
leiþ at canna?“

6



 5
Helgi qvaþ:
„Hamall lętr fliota
fley viþ backa,
eigom heima
i Hlesseyio,
biþom byriar
i Brvnavagom,
ꜹstr lystir oss
leiþ at kanna.“

7



 5
Sigrvn qvaþ:
„Hvar hefir þv, hilmir!
hildi vacþa
a gꜹgl alin
Gvnnar systra?
hvi er brynia þin
bloþi stoccin,
hvi scal vnd hialmom
hrátt kiot eta?“

8



 5
Helgi qvaþ:
„Þat vann nęst nýss
niþr Ylfinga
fyr vestan ver,
ef þic vita lystir,
er ec biorno tóc
i Bragalvndi
oc ętt ara
oddom saddac.
9 Nv er sagt, męr!
hvaþan sacar gorðvz,
þvi var a lęgi męr
lítt steict etiþ.“

10



 5
Sigrvn qvaþ:
„Vig lysir þv,
varþ fyr Helga
Hvndingr konvngr
hniga at velli;
bar socn saman,
er seva hęfndoþ,
oc bvsti bloþ
a brimiss eggiar.“

11



 5
Helgi qvaþ:
„Hvat vissir þv,
at þeir se,
snot svinnhvgvð!
er seva hefndo?
margir ’ro hvassir
hildings synir
oc amvnir
ossom niþiom.“

12



 5
Sigrvn qvaþ:
„Varca ec fiarri,
folcs oddviti!
ger a morgom
grams aldrlocom;
þo tel ec slęgian
Sigmvndar bvr,
er i valrvnom
vigspioll segir.
13





 7
Lęit ec þic vm sinn
fyrr a langscipom,
þa er þv bygðir
blodga stafna
oc v́rsvalar
vnnir lęko;
nv vill dyliaz
dꜹglingr fyr mer,
enn Hꜹgna męr
[Helga] kennir.“
Granmarr het ricr konvngr, er bió at Svarinsha/gi; hann atti marga sono: [einn het] Ha/ðbroddr, annarr Gvðmvndr, þriþi Starcaþr. Hꜹþbroddr var i konvngastefno, hann fastnaþi ser Sigrvno Ha/gnadottvr. Enn er hon spyrr þat, þa reiþ hon m valkyrior vm lopt oc vm lꜹg at leita Helga. Helgi var þa at Logafiollom oc hafþi bariz viþ Hvndings sono; þar feldi hann þa Alf oc Eyiolf, Hiorvarþ oc Hervarþ, oc var hann allvigmoþr oc sat vndir Arasteini; þar hitti Sigrvn hann oc rann a hals hanom oc kysti hann oc sagdi hanom erendi sit, sva sem segir i Volsvngaqviþo inni forno:
14



 5
Sotti Sigrvn
sicling glaþan,
heim nam hon Helga
hꜹnd at sǫkia,
kysti oc qvaddi
konvng vnd hialmi;
þa varþ hilmi
hvgr a uifi.
15 Fyrr lez hon vnna
af ꜹllom hvg
syni Sigmvndar,
en hon seþ hafþi.
16



 5
„Var ec Hꜹþbroddi
i her fꜹstnoþ,
enn iofvr annan
eiga vildac;
þo siamc, fylcir!
frǫnda reiþi,
hefi ec mins fꜹdvr
mvnraþ brotiþ.“
17 Nama Hꜹgna męr
of hvg męla,
hafa qvaz hon Helga
hylli scyldo.

18



 5
Helgi qvaþ:
„Hirþ eigi þv
Hꜹgna reiþi
ne illan hvg
ęttar þinnar!
þv scalt, męr vng!
at mer lifa;
ętt attv, in goþa!
er ec [eigi] siamc.“
Helgi samnadi þa miclom scipaher oc for til Frecasteins, oc fengo i hafi ofviðri mannhętt; þa qvomo leíptr yfir þa, oc stoþo geislar i scipin. Þeir sa i loptino at valcyrior nío riþo, oc kendo þeir Sigrv́no; þa lęgði storminn, oc qvomo þeir heilir til landz. Granmars synir sato a biargi noccoro, er scipin sigldo at landi. Gvdmvndr hliop a hest oc reið a niosn a bergit viþ hꜹfnina; þa hlóþo Volsvngar seglom. Þa qvaþ Gvdmvndr:
19



 5
„Hverr er scioldvngr
sa er scipom styrir,
lętr gvnnfana
gvllinn fyrir stafni?
þiccia mer friþ
i farar broddi,
verpr vigroþa
vm vikinga.“

20



 5
Sinfiotli qvaþ:
„Her ma Hꜹdbroddr
Helga kenna
flotta trꜹþan
i flota miþiom;
hann hefir eþli
ettar þinnar,
arf Fiorsvnga
vnd sic þrvngit.“

21



 5
Gvdmvndr qvaþ:
„Þvi fyrr scolo
at Frecasteíni
sattir saman
vm sakar dǫma;
mal er, Hꜹdbroddr!
hefnd at vinna,
ef ver lęgra lvt
lengi barom.“

22



 5
Sinfiotli qvaþ:
„Fyrr mvndv, Gvdmvndr!
geitr vm halda
oc bergscorar
brattar klifa,
hafa þer i hendi
heslikylfo;
þat er þer bliþara
enn brimiss domar.“

23



 5
Helgi qvaþ:
„Þer er, Sinfiotli!
sęmra myclo
gvnni at heyia
oc glaþa orno,
enn onytom
orþom at deila,
þott hilldingar
heiptir deili.
24



 5



 9
Þicciat mer goþir
Granmars synir,
þo dvgir siklingom
satt at męla;
þeir męrcþ hafa
a Moinsheimom,
at hvg hafa
hiorom at bregða;
ero hildingar
hꜹllzti sniallir.“
Gvdmvndr reið heim m hersa/go; þa sꜹmnoþo Granmars synir her. Como þar margir konvngar: þar var Ha/gni faðir Sigrv́nar oc synir hans Bragi oc Dagr. Þar var orrosta micil, oc fello allir Granmars synir oc allir þeirra hꜹfþingiar, nema Dagr Ha/gnason fecc griþ oc vann eiþa Volsvngom. Sigrvn gecc i valinn oc hitti Hꜹdbrodd at kominn da/þa. Hon qvaþ:
25



 5
„Mvna þer Sigrv́n
fra Sevafiollom,
Hꜹþbroddr konvngr!
hniga at armi;
liþin er ęvi
— opt náir hręfi
granstoþ griþar —
Granmars sona.“
Þa hitti hon Helga oc varþ allfegin. Hann qvaþ:
26



 5
„Erat þer at ꜹllo,
alvitr! gefiþ,
þo qveþ ec nocqvi
nornir valda;
fello i morgon
at Frecasteini
Bragi oc Hꜹgni,
varþ ec bani þeirra.
27



 5
Enn at Styrkleifom
Starcaþr konvngr,
enn at Hlebiorgom
Hrollꜹ́gs synir;
þann sa ec gylfa
grimmvþgastan,
er barþiz bolr,
var a brot hꜹf.
28



 5
Liggia at iordo
allra flestir
niþiar þinir
at nám orþnir;
vanntattv vígi,
var þer þat scapad,
at þv at rógi
rícmenne vart.“
Þa gret Sigrvn. Hann qvaþ:
29



 4
„Hvggastv, Sigrv́n!
Hildr hefir þv oss veriþ,
vinnat scioldvngar scꜹpom.“

Sigrvn qvaþ:
„Lifna mvnda ec nv kiosa,
er liþnir ero,
oc knętta ec þer þo i faðmi felaz.“
Helgi fecc Sigrvnar, oc atto þꜹ sono; var Helgi eigi gamall. Dagr Hꜹgnason blotaþi Oþin til fꜹdvrhefnda; Oþinn leþi Dag geírs sins. Dagr fann Helga mág sinn þar sem heitir at Fioturlvndi; hann lagdi igognom Helga m geirnom; þar fell Helgi, enn Dagr reiþ til [Seva-]fialla oc sagdi Sigrv́no tiþindi:
30



 5
„Trꜹ́þr em ec, systir!
trega þer at segia,
þviat ec hefi nꜹþigr
nipti grętta:
fell i morgon
vnd Fioturlvndi
bvþlvngr sa er var
beztr i heimi
oc hildingom
a hálsi stoþ.“

31



 5
Sigrvn qvaþ:
„Þic scyli allir
eiþar bíta,
þeir er Helga
hafþir vnna
at eno liosa
leiptrar vatni
oc at v́rsvolom
vnnar steini.
32



 5
Scriþiat þat scip,
er vnd þer scriþi,
þott oscabyrr
eptir leggiz!
rennia sa marr,
er vnd þer renni,
þottv fiándr þina
forþaz eigir!
33



 5



 9
Bitia þer þat sverþ,
er þv bregdir,
nema sialfom þer
syngvi vm hꜹfði!
þa vęri þer hefnt
Helga dꜹþa,
ęf þv vęrir vargr
a viþom vti,
ꜹþs andvani
oc allz gamans,
hefþir eigi mat,
nema a hrǫvm spryngir.“

34



 5
Dagr qvaþ:
„Ǫr ertv, systir!
oc ervita,
er þv brǫþr þinom
biþr forscapa;
einn veldr Oðinn
ollo bꜹlvi,
þviat m sifivngom
sacrvnar bar.
35



 5
Þer byþr broþir
bꜹga rꜹþa,
ꜹll Uandilsve
oc Vigdali;
hafþv halfan heim
harms at gioldom,
brvþr bꜹgvariþ!
oc bvrir þinir.“

36



 5
Sigrvn qvaþ:
„Sitca ec sva sæl
at Sevafiollom
ar ne vm nętr,
at ec vna lifi,
nema at liþi lofðvngs
lioma bregði,
renni vnd visa
Vigblǫr þinig,
gvllbitli vanr,
knega ec grami fagna.
37



 5
Sva hafþi [Helgi]
hrǫdda gorva
fiandr sina alla
oc frǫndr þeirra,
sem fyr vlfi
oþar rynni
geitr af fialli
geiscafvllar.
38



 5
Sva bar Helgi
af hildingom,
sem itrscapaðr
ascr af þyrni,
eða sa dyrcalfr
dꜹggo slvnginn,
er ǫfri ferr
ꜹllom dyrom,
oc horn gloa
viþ himin sialfan.“
Hꜹ́gr var gorr eptir Helga. Enn er hann com til Valhallar, þa bꜹþ Oþinn hanom ꜹllo at raða m ser. Helgi qvaþ:
39



 5
„Þv scalt, Hvndingr!
hveriom manni
fótlꜹg geta
oc fvna kynda,
hvnda binda,
hesta gęta,
gefa svínom soþ,
r sofa gangir.“
Ambót Sigrvnar gecc vm aptan hia hꜹgi Helga oc sa, at Helgi reiþ til hꜹgsins m marga menn. Ambótt qvaþ:
40



 5
„Hvart ero þat svic ein,
er ec sia þicciomz,
a ragnarꜹc?
— ríþa menn dꜹþir,
er ióa yðra
oddom keyrit, —
a er hildingom
heimfor gefin?“

41



 5
Helgi qvaþ:
„Era þat svic ein,
er þv sia þicciz,
ne aldar rof,
þottv oss litir,
þott ver iói ora
oddom keyrim,
heldr er hildingom
heimfor gefin.“
Heim gecc ambót oc sagði Sigrvno:
42



 5
„Vt gac þv, Sigrvn
fra Sefafiollom!
ef þic folcs iaþar
finna lystir;
vp er hꜹgr lokinn,
kominn er Helgi,
dolgspor dręyra,
dꜹglingr baþ þic,
at þv sárdropa
svefia scyldir.“
Sigrvn gecc i hꜹginn til Helga oc qvaþ:
43



 5
„Nv em ec sva fegin
fvndi ocrom,
sem átfrekir
Oþins hꜹcar,
er val vito,
varmar braðir,
a dꜹgglitir
dagsbrv́n siá.
44



 5



 9
Fyrr vil ec kyssa
konvng olifðan,
enn þv bloþvgri
brynio castir;
hár er þitt, Helgi!
helo þrvngit,
allr er visi
valdꜹgg slęginn,
hęndr vrsvalar
Hꜹgna mági;
hve scal ec þer, bvdlvngr!
þess bót of vinna?“

45



 5



 9
Helgi qvaþ:
„Ein veldr þv, Sigrv́n
fra Sefafiollom!
er Hęlgi er
harmdꜹgg sleginn:
grętr þv, gvllvariþ!
grimmom tarom,
solbiort, svðrǫn!
aðr þv sofa gangir;
hvert fellr bloþvgt
a briost grami,
v́rsvalt, innfialgt,
ecka þrvngit.
46



 5



 9
Vel scolom drecca
dyrar veigar,
þott mist hafim
mvnar oc landa;
scal engi maþr
angrlióþ qveþa,
þott mer a briosti
beniar líti:
nv ero brvþir
byrgþar i hꜹgi,
lofda disir
hiá oss liþnom.“
Sigrvn bió sęing i hꜹginom:
47



 5
„Her hefi ec þer, Helgi!
hvilo gorva
angrlꜹsa mioc,
Ylfinga niþr!
vil ec þer i faþmi,
fylkir! sofna,
sem ec lofþvngi
lifnom myndac.“

48



 5
Helgi qvaþ:
„Nv qveþ ec enscis
orvęnt vera
siþ ne snimma
at Sevafiollom,
er þv a armi
olifþom sefr,
hvit, i hꜹgi,
Hꜹgna dottir!
oc ertv qvic,
in konvngborna!
49



 5
Mal er mer at riþa
roþnar brꜹtir,
lata fꜹlvan ió
flvgstig troþa;
scal ec fyr vestan
vindhialms brvar,
r Salgofnir
sigrþioþ veki.“
Þeir Helgi riþo leiþ sina, enn þęr foro heim til bǫiar. Annan aptan let Sigrv́n ambót halda vorþ a hꜹginom. Enn at dagsetri er Sigrvn com til hꜹgsins, qvaþ hon:
50



 5
„Cominn vęri nv,
ef koma hygði,
Sigmvndar bvrr
fra sꜹlom Oþins;
qveþ ec grams þinig
gręnaz vanir,
er a asclimom
ernir sitia
oc drifr drott ꜹll
drꜹmþinga til.
51



 5
Verþv eigi sva ǫr,
at ein farir,
dis sciolldvnga!
drꜹghvsa til:
verda ꜹflgari
allir a nottom
dꜹþir dolgar, męr!
enn vm daga liosa.“
Sigrvn varþ scammlif af harmi oc trega. Þat var trva i fornescio, at menn vęri endrbornir, enn þat er nv cꜹllvð kerlinga villa. Helga oc Sigrvn er callat at vęri endrborin; het hann þa Helgi Haddingiascati, enn hon Kara Halfdanardottir, sva sem qveþit er í Karolioþom, oc var hon valkyria.

Anmærkning til Helgakviða Hundingsbana II
I den foran aftrykte Tekst af dette Digt har jeg, for ikke at forstyrre Sammenhængen, ved Slutningen af Prosastykket efter V. 18 udeladt et Stykke, som indtager halvtredje Linje i R, og stillet V. 19–24 paa et andet Sted, end de findes i Hskr., samt foretaget en liden Ændring i Overskriften til V. 19. R har dette saaledes:
Efter: þa hlóþo volsvngar seglom (se foran S. 194, L. 2 paa anden Spalte) fortsættes:
þa q. gvdmvndr. Sva sem fyrr er ritaþ i helga qviþo. Hverr er fylkir sa er flota styrir*) oc feicna liþ fǫrir at landi. Sinfiotli. sigmvndar son svaraþi oc [er] þat enn ritaþ. Gvdmvndr reið heim m hersꜹgo þa sꜹmnoþo granmars synir her. o. s. v. (se foran S. 195, 2den Spalte).
Efter: oc knętta ec þer þo i faðmi felaz (se foran V. 29, L. 6) fortsætter R saaledes:
Þetta q. gvdmunðr (sic!) granmars**) son. Hverr er scioldvngr sa er scipom styrir. lętr gvnnfana gvllinn fyrir stafni þiccia mer friþ ifarar broddi verpr vigroþa vm vikinga. Sinfiotli q. Her ma hꜹdbrodr . . . . . . (se foran V. 20–24) . . . . . . ero. hildingar hꜹllzti sniallir. Helgi fecc sigrvnar oc atto þꜹ sono var helgi eigi gamall. o. s. v. (se foran S. 196, 2den Spalte).