Völuspá Reorganisert tekst | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 5 |
Heiði hana hétu,
hvars til húsa kom, völu velspá, vitti hon ganda, seið hon hvars hon kunni, seið hon hugleikin, æ var hon angan illrar brúðar.
2 | 5
Ein sat hon úti,
| þá er inn aldni kom yggjungr ása ok í augu leit. „Hvers fregnið mik? hví freistið mín? alt veit ek, Óðinn! hvar þú auga falt.“
3 | 5
Valði henni Herföðr
| hringa ok men, féspjöll spaklig ok spáganda; sá hon vítt ok um vítt of veröld hverja.
4 | 5
„Hljóðs bið ek allar
| helgar kindir, meiri ok minni mögu Heimdallar; viltu, at ek, Valföðr! vel framtelja forn spjöll fíra, þau er fremst um man.
5 | 5
Ek man jötna
| ár um borna, þá er forðum mik fœdda höfðu; níu man ek heima, níu íviði, mjötvið mœran fyr mold neðan.
6 | 5
Ár var alda
| þar er Ýmir bygði, vara sandr né sær né svalar unnir, jörð fannsk æva né upphiminn, gap var ginnunga, en gras hvergi.
7 | 5
Áðr Burs synir
| bjöðum um ypðu, þeir er Miðgarð mœran skópu; sól skein sunnan á salar steina, þá var grund gróin grœnum lauki.
8 | 5
Sól varp sunnan,
| sinni mána, hendi inni hœgri um himinjódyr; sól þat ne vissi hvar hon sali átti, máni þat ne vissi hvat hann megins átti, stjörnur þat ne vissu hvar þær staði áttu.
9 | 5
Þá gengu regin öll
| á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk; nátt ok niðjum nöfn um gáfu, morgin hétu ok miðjan dag, undorn ok aptan, árum at telja.
10 | 5
Hittusk æsir
| á Iðavelli, þeir er hörg ok hof hátimbruðu, afla lögðu, auð smíðuðu, tangir skópu ok tól görðu.
11 | 5
Tefldu í túni,
| teitir váru, var þeim vettugis vant ór gulli; unz þrjár kvámu þursa meyjar ámátkar mjök ór jötunheimum.
12 | 5
Þá gengu regin öll
| á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk: hverr skyldi dverga drótt um skepja ór brimi blóðgu ok ór Bláins leggjum.
13 | 5
Þar var Móðsognir
| mæztr um orðinn dverga allra, en Durinn annarr; þeir mannlíkun mörg um görðu dvergar í jörðu, sem Durinn sagði.
14 | 5
Nýi, Niði,
| Norðri, Suðri, Austri, Vestri, Alþjófr, Dvalinn, Nár ok Náinn, Nípingr, Dáinn, Bifurr, Bafurr, Bömburr, Nori, Ánn ok Ánarr, Óinn, Mjöðvitnir.
15 | 5
Veggr ok Gandálfr,
| Vindálfr, Þorinn, Þrár ok Þráinn, Þekkr, Litr ok Vitr, Nýr ok Nýráðr, nú hefi ek dverga, Reginn ok Ráðsviðr, rétt um talða.
16 | 5
Fili, Kili,
| Fundinn, Nali, Hepti, Vili, Hanarr, Svíurr, Billingr, Brúni, Bildr ok Buri, Frár, Hornbori, Frægr ok Lóni, Aurvangr, Jari, Eikinskjaldi.
17 | 5
Mál er dverga
| í Dvalins liði ljóna kindum til Lofars telja, þeir er sóttu frá salar steini Aurvanga sjöt til Jöruvalla.
18 | 5
Þar var Draupnir
| ok Dólgþrasir, Hár, Haugspori, Hlévangr, Glóinn, Dori, Ori, Dúfr, Andvari, Skirfir, Virfir, Skafiðr, Ai.
19 | 5
Álfr ok Yngvi,
| Eikinskjaldi, Fjalarr ok Frosti, Finnr ok Ginnarr; þat man æ uppi, meðan öld lifir, langniðja tal Lofars hafat.
20 | 5
Unz þrír kvámu
| ór því liði öflgir ok ástkir æsir at húsi, fundu á landi lítt megandi Ask ok Emblu örlöglausa.
21 | 5
Önd þau ne áttu,
| óð þau ne höfðu, lá né læti né litu góða; önd gaf Óðinn, óð gaf Hœnir, lá gaf Lóðurr ok litu góða.
22 | 5
Ask veit ek standa,
| heitir Yggdrasill hár baðmr, ausinn hvíta auri; þaðan koma döggvar þærs í dala falla; stendr æ yfir grœnn Urðar brunni.
23 | 5 9
Þaðan koma meyjar
| margs vitandi þrjár, ór þeim sal er und þolli stendr; Urð hétu eina, aðra Verðandi, skáru á skíði, Skuld ina þriðju; þær lög lögðu, þær líf kuru alda börnum, örlög seggja.
24 | 5
Veit hon Óðins
| auga folgit: í inum mœra Mímis brunni; drekkr mjöð Mímir morgin hverjan af veði Valföðrs. Vituð ér enn eða hvat?
25 | 5
Veit hon Heimdallar
| hljóð um fólgit undir heiðvönum helgum baðmi; á sér hon ausask aurgum forsi af veði Valföðrs. Vituð ér enn eða hvat?
26 | 7
Þat man hon fólkvíg
| fyrst í heimi, er Gullveig geirum studdu ok í höll Hárs hana brendu; þrysvar brendu þrysvar borna, opt, ósjaldan, þó hon enn lifir.
27 | 5
Þá gengu regin öll
| á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk: hvárt skyldu æsir afráð gjalda, eða skyldu goðin öll gildi eiga.
28 | 5
Fleygði Óðinn
| ok í fólk um skaut, þat var enn fólkvíg fyrst í heimi; brotinn var borðveggr borgar ása, knáttu vanir vígská völlu sporna.
29 | 5
Þá gengu regin öll
| á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk: hverr hefði lopt allt lævi blandit eða ætt jötuns Óðs mey gefna.
30 | 5
Þórr einn þar vá
| þrunginn móði, hann sjaldan sitr er hann slíkt um fregn; á gengust eiðar, orð ok sœri, mál öll meginlig er á meðal fóru.
31 | 5 9
Sá hon valkyrjur
| vítt um komnar görvar at ríða til Goðþjóðar: Skuld hélt skildi, en Skögul önnur, Gunnr, Hildr, Göndul ok Geirskögul; nú eru talðar nönnur Herjans, görvar at ríða grund valkyrjur.
32 | 5
Ek sá Baldri,
| blóðgum tívur, Óðins barni örlög fólgin: stóð um vaxinn völlum hæri mjór ok mjök fagr mistilteinn.
33 | 5
Varð af þeim meiði,
| er mér sýndisk, harmflaug hættlig, Höðr nam skjóta. Baldrs bróðir var of borinn snemma, sá nam Óðins sonr einnættr vega.
34 | 5
Þó hann æva hendr
| né höfuð kembði, áðr á bál um bar Baldrs andskota. En Frigg um grét í Fensölum vá Valhallar. Vituð ér enn eða hvat?
35 | 5
. . . .
| . . . . . . . . . . . . . . . . . . Þá kná Vala vígbönd snúa, heldr váru harðgör höpt ór þörmum.
36 | 5
Hapt sá hon liggja
| undir hvera lundi lægjarnlíki Loka áþekkjan; þar sitr Sigyn þeygi um sínum ver vel glýjuð. Vituð ér enn eða hvat?
37 |
Á fellr austan
| um eitrdala söxum ok sverðum, Slíðr heitir sú.
38 | 5
Stóð fyr norðan
| á Niðavöllum salr ór gulli Sindra ættar; en annarr stóð á Ókólni, bjórsalr jötuns, en sá Brímir heitir.
39 | 5
Sal sá hon standa
| sólu fjarri Náströndu á, norðr horfa dyrr; féllu eitrdropar inn um ljóra, sá er undinn salr orma hryggjum.
40 | 7
Sá hon þar vaða
| þunga strauma menn meinsvara ok morðvarga ok þanns annars glepr eyrarúnu; þar saug Níðhöggr nái framgengna, sleit vargr vera. Vituð ér enn eða hvat?
41 | 5
Austr sat in aldna
| í Járnviði ok fœddi þar Fenris kindir; verðr af þeim öllum einna nökkurr tungls tjúgari í trolls hami.
42 | 5
Fyllisk fjörvi
| feigra manna, rýðr ragna sjöt rauðum dreyra; svört verða sólskin um sumur eptir, veðr öll válynd. Vituð ér enn eða hvat?
43 | 5
Sat þar á haugi
| ok sló hörpu gýgjar hirðir glaðr Egðir; gól um hánum í gaglviði fagrrauðr hani, sá er Fjalarr heitir.
44 | 5
Gól um ásum
| Gullinkambi, sá vekr hölða at Herjaföðrs; en annarr gelr fyr jörð neðan sótrauðr hani at sölum Heljar.
45 | 5
Geyr Garmr mjök
| fyr Gnípahelli; festr man slitna, en freki renna. Fjöld veit hon frœða, fram sé ek lengra, um ragnarök römm sigtíva.
46 | 5 9
Brœðr munu berjask
| ok at bönum verðask, munu systrungar sifjum spilla; hart er í heimi, hórdómr mikill, skeggjöld, skálmöld, skildir ’ru klofnir, vindöld, vargöld, áðr veröld steypisk; man engi maðr öðrum þyrma.
47 | 5
Leika Míms synir,
| en mjötuðr kyndisk, at inu gamla Gjallarhorni; hátt blæss Heimdallr, horn er á lopti; mælir Óðinn við Míms höfuð.
48 | 5
Skelfr Yggdrasils
| askr standandi, ymr it aldna tré, en jötunn losnar; hræðask allir á helvegum, áðr Surtar þann sefi of gleypir.
49 | 5
Hvat er með ásum?
| hvat er með álfum? gnýr allr jötunheimr, æsir ’ru á þingi; stynja dvergar fyr steindurum veggbergs vísir. Vituð ér enn eða hvat?
50 |
Geyr nú Garmr mjök
| fyr Gnípahelli; festr man slitna, en freki renna.
51 | 5
Hrymr ekr austan,
| hefisk lind fyrir. Snýsk jörmungandr í jötunmóði: ormr knýr unnir, en ari hlakkar, slítr nái niðfölr. Naglfar losnar.
52 | 5
Kjóll ferr austan,
| koma munu Muspells um lög lýðir, en Loki stýrir; fara fíflmegir með freka allir, þeim er bróðir Byleists í för.
53 | 5
Surtr ferr sunnan
| með sviga lævi, skínn af sverði sól valtíva. Grjótbjörg gnata, en gífr hrata; troða halir helveg, en himinn klofnar.
54 | 5
Þá kemr Hlínar
| harmr annarr fram, er Óðinn ferr við úlf vega, en bani Belja bjartr at Surti; þar man Friggjar falla angan.
55 |
Geyr nú Garmr mjök
| fyr Gnípahelli; festr man slitna, en freki renna.
56 | 5
Þá kemr inn mikli
| mögr Sigföður Viðarr vega at valdýri; lætr hann megi hveðrungs mund um standa hjör til hjarta; þá er hefnt föður.
57 | 5 9
Þá kemr inn mœri
| mögr Hlóðynjar, gengr Óðins sonr við orm vega; drepr hann af móði Miðgarðs véurr; munu halir allir heimstöð ryðja; gengr fet níu Fjörgynjar burr neppr frá naðri níðs ókvíðnum.
58 | 5
Sól tér sortna,
| sígr fold í mar, hverfa af himni heiðar stjörnur; geisar eimi ok aldrnari, leikr hár hiti við himin sjálfan.
59 |
Geyr nú Garmr mjök
| fyr Gnípahelli; festr man slitna, en freki renna.
60 | 5
Sér hon upp koma
| öðru sinni jörð ór œgi iðjagrœna; falla forsar, flýgr örn yfir, sá er á fjalli fiska veiðir.
61 | 5
Finnask æsir
| á Iðavelli ok um moldþinur mátkan dœma ok minnask þar á megindóma ok á Fimbultýs fornar rúnar.
62 | 5
Þar munu eptir
| undrsamligar gullnar töflur í grasi finnask, þærs í árdaga áttar höfðu.
63 | 5
Munu ósánir
| akrar vaxa, böls man alls batna, Baldr man koma; búa þeir Höðr ok Baldr Hropts sigtoptir vel valtívar. Vituð ér enn eða hvat?
64 | 3
Þá kná Hœnir
| hlut við kjósa ok burir byggja brœðra tveggja vindheim víðan. Vituð ér enn eða hvat?
65 | 5
Sal sér hon standa
| sólu fegra gulli þakðan á Gimlé; þar skulu dyggvar dróttir byggja ok um aldrdaga ynðis njóta.
66 |
Þá kemr inn ríki
| at regindómi öflugr ofan, sá er öllu ræðr.
67 | 5
Þar kemr inn dimmi
| dreki fljúgandi, naðr fránn neðan frá Niðafjöllum; berr sér í fjöðrum — flýgr völl yfir — Niðhöggr nái. Nú man hon sökkvask.“ |