|
Sunr Goðan dag hærra mínn. Ec em sva kominn til yðars funndar sæm byriar lyðnum syni oc litillatom at finna ast samlegan foður oc gofgan. Oc vilec þæs yðr biðia at þer hafer þolenmœðe at lyða þeim lutum er mec fyser at spyria. en litillæti at svara mæð goð|fysi spurnum lutum. FaðeR | Mæð þvi at þu ert æinka son minn þa licar mer væl at þu komer opt til mins funndar. þvi at skyllt væri tal occat um marga luti oc vil ec giarna lyða þvi er þu vilt spurt hafa oc væita annsvor þeim lutum er ec em mæð skynsæmð spurðr. Sunr. Ec heyri þat alþyðu|vitni sæm ec ætla satt væra um vitzku yðra at varla fai vitrari mann iþæsso lannde en þer erut til alrar spæki þviat til yðarrar orlausnar stunnda aller þæir er vannda malum æigu at skipta. Ennda heyri ec oc at sva væri þa er þer varuð |
| mæð konongum at í yðrum munne þotte væra oll lanndrað. sva logmal oc sættar gerðer oc alz|skonar spæki. Nu mæð þvi at ec eM hœfilegr arfi yðar til fiargezlo þa vildi ec oc giarna værða noccors luttakare af arfe spæcðar yðaRrar oc vilde ec at þer lærðet mec hvært stafrof eða up haf er ec mæga þat næma af yðr at ec mæga þæðan [ð<g] af læsa allar ritningar monvitz yðars. oc sva stiga i yðor fot spor. þvi at ec vænndti æf yðar ‹missir› við at margir muni aþat stunnda at þer muner mec lærðan hafa æpter yðrum siðum. FaðeR Þæssum rœðum þycke mær bæðe gott at lyða oc em ec þo fus at svara. þvi at þat er mer mikel huggan at ec hæfi til þæss leift æptir mic stor auðœfi at retr sun minn skyli æptir mec niota. þvi at ec munnde varla virða sæm minn son væri þo at ec hæfða getinn æf fifl væri. En æf þu vilt næma monvit þa vil ec syna þer þan̅ grunndvoll er uphaf er allrar spæke. æptir þvi sæm æinn hofuð spækingr hæfir mælt. Ðat er uphaf spæki at ræðaz almatkan guð. En hann skal þo æigi ræðaz sva sæm u vin hældr mæð astar ræzlo. Sva sæm guðs son lærðe þann er spurðe hvat væri uphaf boðorða. En guðs son visaðe hanum til þæiRrar ritningar er sva mælti. Ælskaðu guð af ollu hiarta þinu oc af ollu afli | þinu. oc af ollum mætti þinum. Nu skal guðe unna umfram hvætvætna *en ræðaz guð hvært sinne er maðr girniz rangra luta. oc lata þo laust ranga girnð firi guðs saker. þo at maðr hafi dirfð a at hallda firir manna saker. Nu mæð þvi at þu leitar hvat stafrof eða grunndvollr se til spæcðar nams þa er þætta æitt satt upphaf oc æcki annat. En sa er þætta næmr oc getir. þa misser sa æigi sannrar spæcðar oc allrar gœzko. Sunr Þætta ero vist astsæmðar rað sæm af yðr er van oc er þo gott oc auðnæmlect hværium er gipta fylgir. En þar muno þo marger luter værða fylgia þeir er til iðrotta heyra. æfmaðr skal vitr heita. FaðeR. Þætta er uphaf allra goðra luta oc stafrof. En af stafrofe kynnaz allar bœcr oc er æ þvi bætr er fleiri iðrottir fylgia þæsso. þviat af iðrottum væðr maðr froðr mæð hværio athæfi er hann vil siðan lifa hvart er hældr er at hann vil væra konongs maðr eða bonnde eða kaupmaðr. Sunr Mæð þvi at ec em nu alettazta aldre þa fysumz ec at fara lannda mæðal þviat ec treystumz eigi til hirðar leita fyR enec hæfða seð annaRra manna siðu aðr. Nu er þætta fysi min nema þer læggit an̅nat rað til við mer. |
|
FaðeR Þo at ec hafa hældr konongs maðr værit en kaup maðr þa vil ec þa iðn æige fire þer lasta firir þvi at til þæss væliaz opt hiner bæztu mænn. En þat varðar myclu hvart maðr likez hældr þeim er kaupmænn ero rettir eða þeim er ser gefa kaupmanna nofn oc ero þo mangarar eða falsarar. sælia oc kaupa ranglega. Sunr Þat munnde mer væl gegna at likiaz þeim er væl væri. firi þvi at þat man synaz væRr en van væri til æf yðaRr son licðez þeim er æigi væri væl. En hværs sæm mer værðr af auðet þa fyser mec þo at þer gerit mer kunna. þeiRa manna siðu er væl þyckia væra i þeiRe iðrott. Faðer Sa maðr er kaupmaðr skal væra þa værðr hann læggia sic í margan lifs haska. stunndum ihafe en stunndum iheiðnum lonndum. en næsta iamnan mæð o kunnum þioðum. oc þarf maðr iafnan leiða at huga at hann se þar væl sæm þa er hann staddr. Nu þarf hann ihafi mikenn ofletleic oc raustleic. En æf þu ert staddr í kaup stauðum eða hvar sæm þu ert þa ger þec sið saman oc lettlatan þat gœrir mann vinsælan við alla goða mænn. Væn þu þec arvacran um morna oc gacc þægar fyst til kirkiu þar sæm þer þyckir bæzt fallit at lyða tiðum. |
oclyð þar allum dag tiðum oc mæsso þægar æpter otto song oc bið þa mæðan firir þer mæð salmum þinum oc þeim bœnum er þu kant En at locnum tiðum gacc þu ut oc skygn um kaup þin. En æf ukunn eru þer kaup ibœ þa skygn þu van̅dlega at hværsu þeir fara mæð sinum kaupum er mæster oc bæztir kaup|mænn ero kallaðer. Ðat skaltu oc varaz um allan þann varning er þu kaupir at hann se alr u spiltr oc flærða laus oc fyRri rannzakaðr en þu fæstir kaup þitt til fulz. En oll þau kaup er þu kaupir þa hafðu iafnan noccora skila mænn ihia þa er vattar se hværso þvi kaupi var keypt. Nu skalt þu at kaupum þinum fara alt til dagurðar mals eða miðs dags æf sva bærR nauðsyn til. en siðan gacc þu til matar þins. Borð þitt skaltu væl bua mæð hvitum ducum oc reinni fœzlo oc goðum drycc. Gett þer væl at borðe þinu æf þu at þæss koste. Oc æptir mat þa gerþu annat hvart at þu sofna litla rið eða ælligar gacc þu uti noccora rið oc ske‹m›t þer. oc sez um hvat aðrer goðer kaup|mænn hafaz at eða noccor nyr varningr komi sa til bœar er þer se nauðsynliger at kaupa. En æf þu kœmr aptr til hærbærgis þa rannzakaðu varning þinn at æigi værðe siðan firi spiollum. er þer ihænndr kœmr. En æf spiall værða |
| a varningi þinum oc skaltu þann varning sælia þa leynþu þann alldri er kauper syn hanum þau spioll sæm a ero oc sæmit siðan kaup yccart sæm þit mægot þa heiter þu æigi svicari. Mæt oc varning þinn allan igott værð oc þo nær þvi er þu ser at taca ma ækki or hofe þa heiter þu æigi mangare. En þat skaltu vist hugleiða at a hvæRi ‹stundo› er þu matt þec til tœma at minnaz a nam þitt. alra mæst um logbœcr þvi at þat er raunar at alra annaRra er vit minna en þeiRa er af bokum taca monvit oc þeir hafa flæst vitni til sins froðleics er bæzt ero lærðer. Gerðu þer allar logbœcr kunnar en mæðan þu vilt kaupmaðr væra þa ger þer kunnigan biarcreyiar rett. En æf þer ero log kunnig þa værðr þu æige ulaugum beittr æf þu at malum at skipta við iafn oca þinn. oc kanntu at logum svara ollum malum. En þo at ec rœða nu flæst um logmal þa værðr ængi maðr til fulz vitr nema hann kunne goða skilning oc goðan hatt a ollum siðum. þar sæm hann værðr staddr oc æf þu villt værða fullkomenn í froðleic. þa næmðu allar mallyzkur en alra hælzt latinu oc valsku. þviat þær tungur ganga viðazt. En þo tynþu æigi at hældr þinni tungo |
Sunr Guð þacki yðr hæRra minn at þer synir oss sva ast samlega fræn̅dzeme at þer synir mer alla þa luti er mer ero nauðsynleger æf ec bæra gipto til at muna. æptir æf numit yrðe. En æf yðr synaz noccorer lutir æn̅ nauðsynleger æptir þæssaRraR rœðu. þa vil ec giaRna mæð at hygli til lyða FaðeR Ero ænn þeir lutir er æigi ma missa þæssaRi rœðo oc þo ma væl luca mæð fam orðum æf sva syniz. Vænþu þec æ sæm vacraztan mattu oc þo sva at þat spilli æigi heilsu þinni. Vænðu þec sialldan ryggan. þvi at ryggt hugskot er iamnan siuct. Hældr værðu iafnan bliðr oc letlatr. iafnhugaðr oc æigi mislyn̅dr. Uær þu last vaR sialfr oc kenn hvæRium gott er þat vil af þer næma oc þyz iamnan hina bæztu mænn at til na vistar. Get þu vanndliga tungu þinnar oc vit at þat er vircta rað. þvi at tunga þin ma sœma þec oc tunga þin ma dœma þec. Þo at þu værðer reiðr þa mælþu fatt oc ængi bræðe mæle Þvi at æitt orð ma þat mæla ibræðe æf maðr geter æigi er siðan vilde mæð gulli keypt hafa at umælt væri. Ennda væit ec ænga hæfnd þo gœri margir er maðr fræmr minnr sialfan sec á. en hann dæili illum orðum við annan þo at hann æigi |
| usætt við iafningia sinn Ðat skaltu oc vist vita at ængi er æinn œðri craptr eða styrcre en maðr fai væl hæpt tungu sina fra munn æiðum eða illyrðum oc sogvisi eð ollu aðru tungu skœðe En æf þer værðr barna auðit þa latþu æcki þitt barn iðrotta laust up fœðaz þvi at þa er hællzt van at maðr halde sec noccot sialfr til monvitz eða iðrotta þægar hann tæcr sialf ræðe æf hann er noccors askynia íœsku mæðan hann er unnder aga. Enn ero þeir luter er þu skalt sva varaz sæm fiannda sialfan þat er dryckia oc tafl. portkonor oc þrætor oc cast um viðr logur þvi at af þæssom grunndvollum timbraz hinar mæsto ugiptor oc faer æiner munu længe lasta lausir lifa. eða glœpa er æigi varaz þæssa luti. Næmðu oc vanndliga birting lopz oc himin tungla gang. dœgra far oc ætta skipan oc kunn væl marca hvæsso þvæR eða fæR ukyrleicr sioar. þvi at þat er froðleicr mikell. oc þo nauðsynlect at kunna þeim er far mænn vilia væra. Gerþu þec væl tal visan þæss þurfu kaup mænn mioc við. En æf þu værðr þar staddr sæm umboðs mænn konongs ero ‹eða› annars hofðingia þæss er þar hæfir lan̅dstiorn sæm þa værðr þu staðenn. þa ger þer þa at vinum. oc æf þeir fræmia noccor nauð | synleg ut boð af hænnde lannz hofðingia þa vær þu græiðr í ut boðum allum oc fram logum at æigi hallder þu til þæss smom lutum at þu tynir storum. Vær þu oc um þat vaRr at konongs saker kome æigi ipung þer þviat þu væitzt æigi næma sa værðe fe giarn er til saca geter. oc er væRRa siðan at biðia enfyr anndværðu við at sia. Sittu oc aldri længi yfir varninge þinum æf þu matt mæð rettu værðe brot koma þvi at þat er kaup|manna aðal at kaupa iamnan oc sælia siðan skynndilega fram a leið. En æf þu skalt kaupfærð þina yfir haf bua. oc attu skip sialfr þa bræð væl skip þitt um haustit oc lat stannda unnder braðe um vætrinn. æf sva ma væra. En æf sva siðarlega kœmr skip til lunnz at æigi ma um haustit bræða. þa bræð þat at anndværðu vari oc lat væl þorna siðan. Eigðu oc í goðum skipum iamnan lut eða ællagar æigþu ækki. Ger oc skip þitt fysilect þa væliaz goðer mænn til oc værdr þa rifskipat. Bu oc iafnan skip þitt at anndværðu sumri oc far mæðan bæzt er sumars oc haf iamnan uruggan reiða a skipi þino. oc vær alldri um haustum længe ihafi. æf þu matt sialfr raða. Get væl alra þæssa luta þa er van at lyðe mæð guðs miskunn. Ðat skalltu oc vist hug|leiða at aldri gange sa dagr yfir þec at æigi næmer þu noccorn lut þann er þer se gagn i æf þu vilt all vitr heita. |
| oc gers æige þeim licr er þat þycki usœmð væra at annaR sæger eða kennir þeim þa luti er þeim væri miket gagn í æf þeir næmi. Lattu þer iam micla sœmð at næma sæm at kenna æf þu vilt allfroðr heita. Enn ero þeir luter i smaco er hugleiða þarf hvært sinne er þu fæRr ihaf þa hafðu tvau hunndrat vaðmala eða þriu mæð þer askip þau er til sæglbota se fallen æf til þarf at taca. Nalar margar oc þræðr œrna. eða sviptingar þo at slict se smalegt at geta þa er þat þo opt er til slics þarf at taca. Saum þarftu oc mykenn askip at hafa iafnan mæð þer sva storan sæm þvi skipi hœfir er þa hæfir þu hvartvæggia ræcsoum oc noðsaum. Socnir goðar oc smiða œrna. skolpa oc nafra. oc oll annur þau tol er til skips smiðar þarf at hafa. þæssa luti alla er nu hæfi ec næfnda þa skaltu minnaz at hafa askipi mæð þer er þu fæR kaupfarar oc attu sialfr skip. En æf þu kœmr til kaupstaðar oc skaltu þar dvæliazt þa tac þer þar hærbærge sæm þu spyRr spakaztan hu‹s›bonnda oc vinsælaztan. bæðe við borgar mænn oc konongs mænn. Haf þec oc iafnan væl at mat oc at klæðum æf þu att þæss koste. hafoc alldri u spaca mænn eða svarfsama i matuneyti mæð þer eða i svæit. Vær þu sialfr sæm spacaztr | [ok þo sva at eigi þoler þu scemðir eða stora brigzla staðe firi obbleyðe sacar. En þo at navzynligar sacar þreyngve þec til uspectar þa gersc þu eigi braðr ihemndom fyrr en þu ser at uel uerði framgengt ok þar come niðr sem maklect er. en eigi scaltu lauprifr geraz ef þu ser at eigi ma framkvemt uerða ok leitaþu þiNar sø̨mðar þo at siðarr verði nema hinn bioðe sva attv ser uel sø̨mðr.] En æf fe þitt tæcr voxt mikenn ikaup|færðum þa skiptu þvi til felax iaðra staðe þangat sæm þu fæR æigi sialfr oc væR þo vanndr at felax monnum. Jafnan skaltu guð almatkan oc hina hælgu MaRiu lata æiga noccot í felage mæð þer oc þann hælgan mann er þu heitr optazt á þer til arnaðar orðz oc get þæs fiar rœkiliga er hælger mænn æigu mæð þer oc fœr þat iamnan trygliga til þeiRa staða er þat var til heitet fyri anndværðu. En æf þu att all miket fe ikaupfærðum þa skipt þvi iþria luti lægg æinn þriðiung ifelax gerð mæð þeim monnum er iamnan sitia i goðum kaupstoðum. oc se þeir trygger oc kunni væl við kaup. en tvæim lutum skipt þu i ymisliga staðe oc kaup|færðer þa er sitzt van at alt værðe sænn firir tionum æf ímargum staðum er fe þitt sænn oc er þa hælzt van at noccorum staðum halldez þo at fiar haskar kunne opt at atbæraz. |
| En æf þu ser at al hugat tæcr fe þitt storum at vaxa ikaupfarum. þa tac þu af tva luti oc lægg ígoðar iarðer þvi at sa eyrir þyckir optazt vis væra hvart er manne er hældr auðet sialfum at niota eða frænndum hans. En þa mattu gœra hvart er þer syniz við hinn þriðia lut at hafa í kaup færðum længr eða viltualt í iarðer læggia. En þo at þu vilir fe þitt hafa længi í kaupforum. þa hættu sialfr at læggiaz i hof eða icaupfarar lannda amæðal þægar fe þitt er fullvaxta. oc þu hæfir rannzakat siðu manna sæm þer syniz oc mun van̅dliga alla þa er þu ser hvart sæm þeir ero goðer eða illir. Munþu alla illa siðu til viðr synaR. en alla goða siðu þa vænþu sialfum þer til nytia oc allum þeim er af þer vilia næma oc væl gœra. Sunr Þat er vist nauðsynlect hværium þeim er forvitnaz vil slica luti sæm nu hafir þer um rœtt. at skilia væl hvat mælt værðr oc muna van̅dliga æptir. En nu mæð þvi at þer gatuð litlu fyR íyðaRre rœðu þeiRa luta sumra er mer skilz æige mæð hværium hætte fram fara. oc hæfiec þo leitt at huga mæð mer. þat er um birting loptz oc okyRleic sioar. En mæð þvi at þer buðut þa lute at næma oc callaðut froðleic æf numit yrðe ænnda skil ec æigi aðr en ec heyri giorr skilat | firi mer. ænnda væit ‹ec› engan visan mæistarann þann er iam goðan vilia man hafa at læra mec um þa lute sæm sialfa yðr. Fyrer þvi vil ec mæð leyfi biðia yðr at þer læggir mæð þvi þæssa rœðu at ec værðe noccot froðare um þa luti hværso þvæRr eða væx birting loptz eða gangr himin tungla dœgra far eða ætta skipan oc allra hællzt um okyrleic sioar. hvat er vældr hans mislynnde er hann syniz stunndum isva mikelli bliðu at mann girnir til at leica við hann heilum missærum saman. En þvi næst synir hann sva micla reiðe oc illzku. at hann þrætir til fiar oc til lifs þeiRa er við hann skipta. Nu hugðe ec þat þo at solen fyllde raser sinar æptir firi sættri skipan at æcki munnde þat raða rœreng hafsens. Nu æf yðaRr er vili til at skyra þæssa lute geRr firi mer þa vilde ec giarna mæð athygli til lyða. Faðer Þat ma ec væl gera æptir þvi sæm ec hæfi heyrt or froðra manna munne oc mer þycki likazt væra æptir þvi viti sæm Guð hæfir mer gefet. Sol hæfir fængit fiolskylt æmbætti þvi at hon skal lysa allan heim oc værma. oc glæðiaz ymsir staðer heimsins við hænnar nær qvamo. en sva bæRr ras hænnar til at hon firrizt þa staðe stunndum er hon nalgazt stunndum. En þa er hon tæcr at vitia austrsættaR mæð varmum oc biartum geislum. þa tæcr þar fyst dagr upp at letta austan vinnde silfrligar brynn oc blit an̅dlit. En þvi |
| næst væðr hann koronaðr mæð gullegum roðle oc skryðez hann þa mæð allum glæðe bunaðe sinum lettir sorgum oc harmsamlegum an̅dvorpum syner blitt anndlit grannum sinum abaðar hænndr oc biðr þa væra glaða mæð ser ísinum fagnaðe. oc letta vætrligom sorgum Sænnder hann oc skinannda geisla i an̅dlit væstan vinnde at boða hanum sina glęðe oc fagnað. þat boðar hann oc væstan vinnde at hann skryðez þvilicum bunaðe um aptan sæm austan vinndr hafðe um morgen. Enat magnaðum dægi oc firi skipaðum tima þa rosar lan̅dsynningr nytæcnum bunaðe. oc sænnder ornannda geisla mæð bliðu boði í an̅dlit ut nyrðinge. Enat miðium dæge syner sunnan vinndr sec æfldan væra mæð yliar auðœfum sænnder varmar vingiafer norðan vinnde oc værmir svalt an̅d‹l›it oc byðr allum grannum sinum at miðla við þa af gnott sins auðar Enat nigannda dæge þa tæcr ut synnengr við vægiannda skini oc varmum geislum mæð glaðu anndliti. syner af sinne hænnde sætt oc samþyki at niðr lagðre reiðe. byðr stærkum bylgium oc brattum barum at hogværaz mæð minnkannda afle. ockallar fram groðrsamar dogger til fullrar sættar við sina granna oc blæs hogværliga mæð varmum annda i anndlit lanndnyrðinge oc værmer blost svalar vaRRar. oc þiðer helo kalt ænne yfir bliðu anndlite skryðez mæð pryðe oc kvælldligre fægrð sva sæm at hatiðlegom aptni. boðar austan vinnde mæð sæn̅dum | geislum at hann buiz moti komanndahatið um morgenenn æptir. En at sættri solo þa tæcr ut nyrðengr at letta fagrum brunum oc bænnder mæð lettre brun allum grannum sinum at hann hæfir isinne gezlo skinannda roðul þvi næst læiðer hann fram skugga ifir an̅dlit iarðar oc boðar þat ollum at þa nalgaz hvilldar stunnd æptir daglect ærfiðe. En at miðre nott þa ‹tekr› norðan vinndr við ras solar oc leiðer hana um fiallegar auðner mote þynnbygðum stronndum. oc leiðer fram þiuccan skugga oc hylr an̅dlit sitt mæð skyaðum hialme oc boðar ollum at hann er buinn til varðhalz ifer grannum sinum mæð natlegre vaku. til þæss at þeir take orugga hvilld oc hœga æptir daglegan hita. hann blæs oc vægilega mæð svalum munne ianndlit sunnan vinnde til þæss at hann mæge bætr stanndazt oflgan hita at komannda dæge Hann fæger oc an̅dlit himins æptir brot rækit sky til þæss at komannda liose mæge sol auðvælliga sænnda varma geisla íallar ætter mæð biartu skini. En at komannda morni þa tæcr lan̅dnyrðingr at opna saman lagðar brar oc rænner til synar biugt sialldr sva sæm til skygni‹n›gar um uprisutima. En þvi næst lycr hann upp vacrlega birtannda sioner sva sæm saddr af svæfni æptir tæcna hvild. En æptir þat leiðer hann fram liosan dag sva sæm fagran |
| œskomann oc hœfiligan firir rasara i allra tun oc boðar til vis at þa kœmr þægar æpter hann geislannde hvæl oc skinannde sol oc byðr allum at væra væl viðr bunum. En þvi næst rænnr upp sol oc skytr geislum sinum i allar ætter at skynia um saman tængt satt mal oc gengr siðan æptir fyrer skipaðum væg sva sæm fyRr var sagt. En at allum algorfum friðe mille þæssaRa hofðingia er nu ero næfnder þa er væl fœrt ihværs þeiRa vælde sæm þa vil farit hafa. Ða tæcr haf uti at byrgia allan mægin storm oc gœrir þar sletta vægo sæm fyR var ufœrt firi storum barum oc þiuckum bylgium oc væita strannder þa þar margum stoðum hafner sæm fyR var œrœfi. Nu mæðan þæsse friðar gerð stænndr. þa er þer væl fœrt oc hværium annaRra þeim er sitt skip vilia leiða eða sialfir fara lannda mæðal. yfir hafs hasca. oc væri þat monn|nnum skyllect oc þo nauðsynlect at kunna goða skilneng aþvi nær haska timar væri oc ofœrer eða nær þæir timar kœmi er væl er til hættannde allz þviat skilningar laus skepna geter þæssaRa tima. þo mæð natturu at æigi se skilning til. þvi at manviz lausir fiscar kunnu at geta sin idiupum hofum mæðan hæster ero stormar um vætrenn. En at hallannda vætre þa sœkia þeir nær | mæir lannde oc samna glæðe sva sæm æptir liðna sorg. En at fængnum rognum. oc at vaxannda vare þa giota þeir rognum sinum ocleiða fram fiolða mikenn ungra fiska ocœxla sva ætter sinar hværR i sinu kyni oc tigunnd. Er þat mykel ætlan skynlausrar skepno at sea sva væl við komannda stormi um vætrenn. at hann leiðer fram sitt af springe til þæss at an̅dværðu vare at hann mægi niota kyrraR væðrattu um sumarit oc leita ser matar i goðum friðe hia viðum stronndum oc styrkiaz sva af sumrino at þeir hafa yfrit afl at komannda vætre til þæss at hirða sec í calldum diupum milli annaRa fiska. ÞæssaRre sættargerð fagnar iam væl loptet sæm logrenn þviat á vaxannda vare sœkia fuglar haleic lopz mæð fagrum songum oc fagna nygœRre sætt milli þæssaRa hofðingia. sva sæm komannda hatið oc glæðiaz þa sva mioc sæm þeir hafe fænget forðazt mikenn haska oc vaðvænligan i hofðingia dæilld. þvi næst gœra þeir ser reiðr a iorðu oc leiða þar or unga fogla hvæRr æptir sinni kynfylgiu ocœxla sva ættir sinar oc nœra um sumaret at þeir mæge ænn ser sialfr leita at vinno um vætrenn æptir. Iorðen siolf fagnar þæssaRre sættar gerð. þvi at þa er sol tæcr ut at steypa ylsamlegum geislum yvir an̅dlit iarðar þa tæcr iorð at þiða frosnar grasrœtr. en þvi næst leiðer hon fram ilmannde gros |
| mæð smaraglegom lit. oc synir hon sec fagna oc glæðiaz hatiðlega mæð nytækinne fægrd g‹r›œns skruðs oc byðr hon þo glaðlega nœreng allum *afspringum sinum. þeim er hon syniaðe aðr sacar vætrligar nauðar. Tre þau er stoðo mæð frosnom rotum oc driupannda quistum. Þa leiða þau nu fram afser gras grœnnt lauf oc glæðiaz sva æpter liðna sorg vætrligrar nauðar. Orein skepna oc leðænnde *syna manvit sitt oc skilning íþvi at þau kunnu at skipta hœfilegum tima til aucni‹n›gar sinnar ættar oc ut gangu or fylsnum. Sva geta þau þæss tima ner þau þurfu at flyia kulða oc stormsamlegar vætrar nauðær oc hirða sec sva unnðer steinum eða í storum hællum eða ídiupum iarðfollum til þeiRaR stunndar er þau hafa tima til fram gongu. Uilli dyR þau er fœðaz ífiallum eða skogum þa kunnu þau væl at skipta allum tima þvi at þau ganga mæð getnum burð mæðan vætr er kalldaztr til þæss at þau mege sinn getnað fram leiða at nykomnum grasum oc varmo sumre. Einn litell maðkr eR mauR heitir. hann ma kenna vitrum mannum micla hagspæki. hvart sæm hældr er kaupmaðr eða bonnde oc iamvæl konongum sæm smœrum monnum. Hann kenner konongom nær þeir skolu borger gœra eða castala. Hann kenner oc bonnda oc kaupmanne mæð sama hætte. hvæsso ákaflega eða | hværn tima þeir skolo sina syslo framme hafa þvi at sa er retta skilning hæfilr oc hyggr hann vanndlega at hans at hæfi þa ma hann mykit marca oc ðraga ser til nytsæmðar. Oll an̅nur kvikennde hvart sæm eru rein eða úrein þa fagna þæssum tima oc leita sva sinnar nœringar a varmu sumre mæð allre viðrsyn at þau mæge oruggliga stanndaz allan hasca vætrlegrar nauðar. Nu vældr þæsse sat mala samtængeng mille þæssaRa .viij. vinnda allre bliðu loptz eða lannz eða sioar rœreng mæð boðorðe ocleynilegum smiðvelum þæss er firir anndværðu skipaðe at sva skyllde iamnan siðan stannda til þæss er hann byðr at brigð skyli agœraz. |