AM 624, 4°, side 293–297:

... aana ok ganga þar yfer godra manna saaler aan allri hræzlu, enn syndogra manna saaler ganga miog hræddar, ok skolu þær af falla brwne. ok ganga sumar leing[ra] enn sumar skemmra ok skal j þeirre aa brenna sem j ellde likur medur likum enn illr medur jllum. [Su]mer standa til j þeirre aa til nafla eda til knia sumer under hendr, sumer under hauko, sumer til uarra enn sumer til brwna ok huern dag ero þeir eilijfliga pijnder. Þa komz paal postoli vid ok klauck uesauld þeirra ok eymd ok spurde eingill hueriu þetta gegndi eda sætti. enn eingell sagdi honum: þeir menn sem standa til kni[a] ero þeir sem baakmaaluger woro ok gott þotti margt at mæla wm adra munnskvalldur ok [o]hliodon giordo j kirkiu þa er enn helga messa var sun gin, enn þeir menn er til nafla standa woro hord[omsmenn] ok aatu ofmicit ok drucku ok eigi ui lldo lata hungra sic firi guds saker. enn þeir er under hendr standa ræntu ok staalu jafn kristna sier, enn þeir er under hauko standa suikia annan til lijfs ok fiar, enn þeir er til munnz standa lifdi efter munadar rade ok ei þyrmdo fodr ok modur j illum ordum ok firilietu guds ord ok helga trw. enn þeir til brwna standa baurdo fodr sinn ok moodr ok sooro eida raanga ok myrto menn til fiar sier ok toko fie illa edr ræntu kirkiur ok eigi uilldu firigefa odrom ok eigi uilldu til skriftar ganga nie yf[irb]æta.

sagdi eingell er selldu aa     Þuij næst komo þau i þann stad er [menn] aatu twngar sijnar. Þesser eru þeir leigu ord sijn ok toko uid mwtum okuoro omyskunnsamer uit þurfamenn, blot rijfer ok gaudrijfer eru. nu komo þeir j þann stad er konur ungar ok margar uoro. þær uoro i bikod[om kyrt]lum, brunno þær jnnan enn fruso utan. ormar ok pauddor hraukto ok [....] sarliga, enn fiandur staungodo þær med spiotum enn sumer baurdo med uaundum. þa spurdi pall postoli huat þær hofdu giort til sua micilla pijsla. ei[n]gell suarrar honum: þessar saurgodoz under frændur sijna ok giordu hordom under bændr sijna, ok drapu aa laun baurn sijn ok þær

konur er fie toko a sier, þad woro pwtor ok eigi idroduz firi daudan. Þa komo þeir j þann stad er menn aatu froska pauddr ok naudror ok allzkyns kui kendi. Þa spurdi pall postoli huat þær hofdo giort. Þa suaradi eingell: þesser menn aatu ok drucku aa haatijdum ok satu j maurgum dryckium ok uilldu eigi hlyda þa er enn helga messa war swngin ok uilldu eigi fasta ok uoro offaster af fie sijno wit fatæka menn ok helga stade.

Þa gengo þau enn ok fundo hus micit ok sau j þui menn marga ok alla nockta ok woro sumt konur enn swmt karlmenn ok uoro jlla pijnder af froste ok elldi. Paulus spyr: huat giordo þesser menn til sua micilla pijsla. eingell suarar: þesser menn uilldo eigi gefva firi gud saker klædi nie skuo ok eigi mat nie dryck ok lietuz eigi siaa nie uita uesauld nie eymd fatækra manna f[au]durlausra barna, eckna ok kuenna forstaudolausra ok ecki uilldo hialpa frændum sijnum ok uis udo wr herbergium sijnum þurfamonnum.

inn wm kuerkr honum ok     Þa komo þeir j þann stad er madur stod uid stiku ok twnga hans dreigen wt ok negld uit stikuna ok stodu uid fiandr ok baurdo hana medur iarnuolum. Þa spurdi postolinn þui sia madur þoldi sua micla pijno. eingell suarar: þesse madurinn ok huerr annara er sua eru pijnder woro jller j tungu, um baru skiott uitne ok þeir er þui oollo er fræn dur urdo fiandmenn ok uiner [hro]parar uoro af hans rog[i] ok margyrdum, ok sua gramd e hann gud att sier med sinne twngo, þar er hann soor oosæra eida ok mællti uid fodr sinn ok modur, brædr ok systur eda presta eda kennimenn þa er messor syngia ok foro med lygi ok lausung manna j millum. enn komo þeir i þann st[ad er] menn uoro grafner j iord nidr under hendr ok war lagdr aa herdar þeim elldr ok aa [k]etill ok woro þar i saa ler kristinna manna ok wall sem maatte. þa spyrr pall postoli huad þesser menn hefdi g iort. eing[e]ll suarar: þeir woro drottins suikarar, ræntu heilaga kirkiu, drapu byskupa ok lærda menn adra ok baurdo faudr ok modr, baurn eda syskin eda skyllda fr

æ[n]dur ok foro med galldra ok giornijngar eda firigiordo monnum eda bwfie af fiandans krafte. Þa mællti pall postoli: uei uei ydr syndogum monnum: oosyniu uoro þier borner i hei men. þa suaradi eingell: þui lætr þu sua aumliga att þessara manna saalum ok p ijslum: eigi hefer þu enn sied þeira manna pijsler er mestar eru i heluijti.

Þa leidde han postolan at siaa einn brunn med vij innseglum. þa mællti eing[e]ll uid postolan at han skylldi standa langt fra att hann mætti standaz þa enu miclu ooþefan er þadann laust wr þeim enum fwla brunne. enn wr þessum enum fw la pytt ok illa þa laust sua illum þef at hann uar uerre enn allar adrar hel uijtis kualer. ok enn sagdi eingell sua att huerr þeirra er j þenna pytt fellr saa aa alldri uon til guds. þa suarar pall postoli: huerir eru þeir er sua eru aumer. michael eingel suarar: þeir sem eigi uilldo trw aa gud almattigan ok þeir sem taulodu lygi att gud uæri fader ok sonr ok heilagur ande, ok þui at hann sie af helgum anda ok borinn af mariu meyio ok ei trwdo bwrd kristz nie upprisu hans, ok þui at hann uæri krossfestur ok þeir er toko uid trw ok kristne ok hielldu eigi sijdan, ok eigi uilldo taka holld ok blod drottins uors ihesu christi ok eigi uilldu til skriftar ganga. nu komo þeir j þann stad er uoro konor ok karlar ok þoldu illar pijsler, æptu sem hæst ok hofdo micla r audd ok hrædiliga, ok war þar leidiligur krytur ok gratr, op ok gabb ok gnistann tanna. þeir menn uoro brender aa baale ok sinndranda griote, ok aumliga uellder ok barder med sleggium, enn suma rijfu wargar ok hundar j sundur, en suma hiuggo or mar ok naudror ok sua illa kualdar att þad fær einge talid nie tint mannli gri twngo at eij þylde þad folk fleira ok uerra ok woro þær saaler j sua diu pum stad sem er j mille [h]imens [ok] jardar, ok sagdi eingell at þad uoro bannsetter menn þeir sem gud pijndo ok j hofudsyndum ok glæpum uoro ok uilldu eigi aflata nie yferbæta nie sættaz uitt gud, ok þeir er aurvilnaudoz guds myskunnar ok alldri uilldo firigefa audrum misgiorder. [O]k þa saa postolinn

borna saal syndogs mannz til heluijtis ok fylgdo vij einglar fiandans ok foro med hana jlla ok baurdo hana ok brugdo brixlom ok mællto sua uit hana: uei uerde þier synd og sala, aum ok uesaul ertu. aa uorar fortaulor hlydder þu þier miog oo hagligar ok eigi giorder þu þurfter þijnar medan þu maatter biarga þier hier j u[er] olldinne. þa saa hann adra saal borna til himinrikis ok fylgdo henne vij einglar guds med miclum saung ok dyrdligri raudd ok ooumrædiligum fagnadi ok gle di ok mællto þeir uit saalina: gledz þu enn helga þui at þu gerder þijns drott ins uilia ok alldri skalltu þijna samuist uid hann skilia. þui at þu skilder li kam þinn fra maurgo þui er honum þotti gott att hafa ok giorder þad firi guds saker þess skalltu nw niota ok taka þa sælu aa moti er einge kann fra att seigia ok er sw sæla endalaus. þaa æptu syndogra manna saler er i heluijti woro med aumligri rauddo ok mælltu sua: myskunna myskunna. Michael ok pall postoli heyrdo til huersu aumliga þessar saler gretu ok bado. sijdan badu þær þessum ordum: michael ok pall postoli, myskunna myskunna guds uesligum saalum ok ueit þeim nockra hialp ok myskun. ok þa suarar drott inlig raudd sua mælandi: ek uar krossfestr firi ydrar saker ok ek uar þremr nau glum negldur. mier uar gefit eitur at drecka ok ek þoldi haduligar hrakningar ok [uard] uid uerde selldur. sijdan þoldi ek drap ok dauda firi ydur att þier skylldot uera med mier j eilijfum fagnadi. enn þier lietud j moti koma lygi ok lau sung dramb ok manndrap ok aagirne ok aufond, skraukuitne ok munneid a hordom ok lostaseme, hlaatur ok skelke ofaat ok ofdryckiu, lete ok lijkams munod, mikelæti, blot ok bann ok wmyskunnseme uidr þa er ydar þurfto. þier fostodud jlla minn pijslardag ok hiell dut illa heilagt minn upprisudag, enn helga drottins dag. ek lieda ydr allt þad er þier þurftod att hafa, enn þier uilldot ecki

gefa til minna þacka huorki mat nie dryck. oouerdogur er saa at þi ggia myskunnina seiger bokin er aungva uill audrum ueita. þa uard illur rytur i þeim uesaulum saalum ok baadu enn myskunnar. þa suarade guds raudd ok mællti: firi mijna micla myskun ok bænn Michaell eingels ok Pals postola, þa gef ek ydr huijld fra noni laugardagsins ok til fyrsto tijdar maa nudags. þa glauddozt allar kristnar saaler uit þa giof, enn þær hinar ueslaugo saler hrygdoz uid þa giof ok huijld er aungva uon aattu til guds. enn mælltu kristnar saler: blezadur siertu guds [sonr] er þu gaft oss huilld þessa. er oss ok meiri huijlld at þessum helgum dægrum enn at ollom daugum lijfs uors. nw mæler sua bokin af guds ordum: saa er helldur uel hinn helga drott ins dag ok hinn helga pijslar dag uors herra ihesu christi ok gengur riettiliga til skrifta, hann skal riettliga med gudi uera utan enda. Pall postoli spurdi eingell huersu margar pijsler woro j heluijte. eingell suarar: þo at uæri hundrad tungna ok uæri aurtalin, þa uinnaz þær eigi til at telia allar pijsler er i heluij te eru. ok þær saumo twngr uæri fyrr mæddar maadar ok moodar enn f iengi talt alla þa hluti gæzsku ok sælu er med gudi eru j himnum ok hans helgum monnum. Nw hofum wier heyrt huersu micit skilr eilijfa sælu ok ei lijfa kuaul. giorum sem dauid seiger j psalltarnum: declina a malo et fac bonum. Laatum af jllu ok giorum gott. þa eigum uier uist hia kriste ok erum þa wid skillder þessar pijsler sem nu hefer werit fra sagt ok saa er æ sæll er þar skal blijfa ok wera. Nw gerum af þui þaurf wora ok naudsyn ok latum eigi ganga aa oss oorækt ok hirtunarleysi sem flesta menn tæler þa hina litlu stund er uier erum hier j heime. Nw eigum uier sua at gera sem uier uilium þessa hina litlu stund att uier sewm utan enda sæler med gudi. þad uill hann ok hans helger menn, per omnia secula seculorum. Amen.

Fragment i AM 681 c, 4° bl. 1r:

... i heluite. eingillin sagdi: þo at uęri c. tungnna ok uęri aurtali, þa uinnazt ... eigi til at telia allar þęr pisler eru i heluite eru, ok þęr somu tungur uęre en fyrr meddar ok modar en feingi talt alla þa hluti gęzku ok sęlu er med gudi er[u] i himnum. ok hans helgum monnum. Nu hofum uer heyrt huersu micit at skilr eilifa selu ok eilifa kuol. giorum sem dauid segir i saltaranum: declina ad male et fac bonum: latum af illu ok giorum gott. þa eigum uer uist hia kriste ok erum þa uid skildir fra þessum pislum sem nu hefir fram uerit sagt. ok sa er æ sęll er þar skal blifa ok uera. Nu giorum af þui þorf uora ok naudsyn ok latum eigi ganga aa oss orękt ok hirtannarleyse, en flesta menn tęlir þa hina litlu stund er uier erum hier i heime. Nu eigu uier suo at giora sem uier uilium þessa hina litlu stund at uier seum utan enda sęlir med gudi. þat uill hann ok hans helgir menn ...