Sigurðarkviða Fáfnisbana hin fyrsta eða Gripisspá.
Gripir het son Eylima, broþir Hiordisar;
hann reþ londom oc var allra manna
vitrastr oc framvíss. Sigvrþr reið einn
saman oc com til hallar Gripiss. Sigvrþr
var ꜹþkendr; hann hitti mann at
mali vti fyr hꜹllinni, sa nefndiz
Geitir; þa qvaddi Sigvrþr hann mals oc
spyrr:
|
1 | 5
„Hverr byggir her
| borgir þessar, hvat þann þioþkonvng þegnar nefna?“ Geitir qvaþ: „Gripir heitir gvmna stióri, sa er fastri ręþr foldo oc þegnom.“
| 2 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Er horscr konvngr heima i landi, mvn sa gramr viþ mic ganga at męla? mals er þarfi maþr okvnnigr, vil ec fliotliga finna Gripi.“
| 3 5
Geitir qvaþ:
| „Þess mvn glaðr konvngr Geiti spyria, hverr sa maþr se, er mals qveþr Gripi.“ Sigvrþr qvaþ: „Sigvrþr ec heiti, borinn Sigmvndi, enn Hiordís er hilmis moþir.“
4 | 5
Þa gecc Geitir
| Gripi at segia: „Her er maþr vti okvþr kominn, hann er itarligr at aliti, sa vill, fylcir! fvnd þinn hafa.“
5 | 5
Gengr or scala
| scatna drottinn oc heilsar vel hilmi comnom: „Þiggþv her, Sigvrþr! vęri sǫmra fyrr, enn þv, Geitir! tac viþ Grana sialfom.“
6 | 5
Męla namo
| oc mart hiala, þa er raþspacir reccar fvndvz. Sigvrþr qvaþ: „Segdv mer, ef þv veizt, moþvrbroþir! hve mvn Sigvrþi snvna ęfi?“
| 7 5
Gripir qvaþ:
| „Þv mvnt maþr vera mǫztr vnd solo oc hęstr borinn hveriom iofri, giofvll af gvlli, enn gleyggr flvgar, itr aliti oc i orþom spacr.“
| 8 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Segðv, gegn konvngr! gerr, enn ec spvria, snotr, Sigvrþi, ef þv sia þicciz: hvat mvn fyrst goraz til farnaðar, þa er or garþi emc genginn þinom?“
| 9 5
Gripir qvaþ:
| „Fyrst mvntv, fylcir! fꜹdvr vm hefna oc Eylima allz harms reca; þv mvnt harþa Hvndings sono snialla fella, mvndv sigr hafa.“
| 10 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Segþv, itr konvngr, ęttingi! mer heldr horscliga, er viþ hvgat męlom: sér þv Sigvrþar snor brꜹgð fyr, þꜹ er hęst fara vnd himinscꜹtom?“
| 11 5
Gripir qvaþ:
| „Mvndv einn vega orm inn frána, þann er graðvgr liggr a Gnitaheiði; þv mvnt baðom at bana verþa Regin oc Fafni, rett segir Gripir.“
| 12 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Avþr mvn ǫrinn, ef ec eflic sva víg meþ virþom, sem þv vist segir; leiþ at hvga oc lengi seg: hvat mvn enn vera ęfi minnar?“
| 13 5
Gripir qvaþ:
| „Þv mvnt finna Fafnis bǫli oc vp taca ꜹþ inn fagra, gvlli hlęþa a Grana bógo, riþr þv til Givca, gramr vigrisinn!“
| 14 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Enn scaltv hilmi i hvgazrǫþo, framlyndr iofvrr! fleira segia: gestr em ec Givca oc ec geng þaðan, hvat mvn enn vera ęfi minnar?“
| 15 5
Gripir qvaþ:
| „Sefr a fialli fylcis dottir biort i brynio eptir bana Helga; þv mvnt hꜹggva hvosso sverþi, brynio rista meþ bana Fafnis.“
| 16 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Brotin er brynia, brvþr męla tecr, er vacnaþi víf or svefni; hvat mvn snot at heldr viþ Sigvrþ męla, þat er at farnaþi fylci verþi?“
| 17 5
Gripir qvaþ:
| „Hon mvn rikiom þęr rvnar kenna allar þęr er aldir eignaz vildo, oc a mannz tvngo męla hveria, lyf meþ lęcning; lifþv heill, konvngr!“
| 18 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Nv er þvi locit, nvmin ero frǫþi, oc em brꜹ́t þaðan bvinn at riþa; leið at hvga oc lengra seg: hvat mvn meirr vera minnar ęfi?“
| 19 5
Gripir qvaþ:
| „Þv mvnt hitta Heimis bygdir oc glaþr vera gestr þioþkonvngs; fariþ er, Sigvrþr! þatz ec fyr vissac, scala fremr enn sva fregna Gripi.“
| 20 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Nv fǫr mer ecca orþ þatztv męltir, þviat þv fram vm ser, fylkir! lengra; veiztv ofmicit angr Sigvrþi, þvi þv, Gripir! þat gerra segia.“
| 21 5
Gripir qvaþ:
| „Lá mer vm ǫsco efi þinnar liosast fyr lita eptir; rett em ec raþspacr taliþr ne in heldr framvíss, farit þatz ec vissac.“
| 22 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Mann veit ec engi fyr mold ofan, þann er fleira se fram enn þv, Gripir! scalatv leyna, þott liót sé eþa mein goriz a minom hag.“
| 23 5
Gripir qvaþ:
| „Era meþ lꜹstom lꜹgð ęfi þer, lattv, inn itri, þat, ꜹþlingr! nemaz; þviat vppi mvn, meþan ꜹld lifir, naddels boþi! nafn þitt vera.“
| 24 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Verst hyggiom þvi, verþr at sciliaz Sigvrþr viþ fylci at sogoro; leiþ visaþv — lagt er alt fyr — mǫrr, mer, ef þv vilt, moþvrbroþir!“
| 25 5
Gripir qvaþ:
| „Nv scal Sigvrþi segia gerva, allz þengill mic til þess neydir; mvndo vist vita, at vetki lygr: dǫgr eitt er þer dꜹþi ętlaþr.“
| 26 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Vilcat ec reiþi rics þioþkonvngs, goð raþ at heldr Gripiss þiggia; nv vill vist vita, þott viltki se, hvat a synt Sigvrþr ser fyr hondvm.“
| 27 5
Gripir qvaþ:
| „Flioþ er at Heimis fagrt alitom, hana Brynhildi bragnar nefna, dottir Bvdla, enn dyrr konvngr harþvgðict man Heimir fǫðir.“
| 28 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvat er mic at þvi, þott męr se fogr aliti fǫdd at Heimiss? þat scaltv, Gripir! gorva segia, þviat þv ꜹll vm ser orlog fyr.“
| 29 5
Gripir qvaþ:
| „Hon firrir þic flesto gamni, fꜹgr aliti fostra Heimis; svefn þv ne sefr, ne vm sacar dǫmir, gáraþv manna, nema þv mey ser.“
| 30 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvat mvn til licna lagt Sigvrði? segdv, Gripir! þat, ef þv sia þicciz; mvn ec mey ná mvndi cꜹpa, þa ina fꜹgro fylciss dottvr?“
| 31 5
Gripir qvaþ:
| „Iþ mvnvþ alla eiþa vinna fvllfastliga, fá mvnvþ halda; veriþ hefir þv Givca gestr eina nott, mantattv horsca Heimis fostro.“
| 32 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvat er þa, Gripir! get þv þess fyr mer, ser þv geþleysi i grams scapi, er ec scal viþ mey þa malom slíta, er ec allz hvgar vnna þottomc?“
| 33 5
Gripir qvaþ:
| „Þv verþr, siclingr! fyr svicom annars, mvndo Grimhildar gialda raþa; mvn bioþa þer biarthaddaþ man dottvr sina, dregr hon vel at gram.“
| 34 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Mvn ec við þa Gvnnar gorva hleýti oc Gvðrv́no ganga at eiga; fvllkvęni þa fylkir vǫri, ef meintregar męr angradit.“
| 35 5
Gripir qvaþ:
| „Þic mvn Grimhildr gorva véla, mvn hon Brynhildar biþia fýsa Gvnnari til handa Gotna drotni, heitr þv fiotliga for fylcis modvr.“
| 36 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Meín ero fyr hondom, ma ec lita þat, ratar gorliga raþ Sigvrdar, ef ec scal mǫrrar meyiar biþia oðrom til handa, þeirrar ec vnna vel.“
| 37 5
Gripir qvaþ:
| „Er mvnvþ allir eiþa vinna Gvnnarr oc Hꜹgni, enn þv, gramr! þriþi; þa it litom vixlit, er a leiþ eroþ, Gvnnarr oc þv, Gripir lygr ęigi.“
| 38 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvi gegnir þat? hvi scolom scipta litom oc latom, er a leiþ erom? þar mvn flarǫþi fylgia annat atalt meþ ꜹllo; enn segþv, Gripir!“
| 39 5
Gripir qvaþ:
| „Lit hefir þv Gvnnars oc lęti hans, męlsco þina oc meginhyggior; mvndv fastna þer framlvndaþa fostro Heimiss, sér vętr fyr þvi.“
| 40 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Verst hyggiom þvi, vandr mvnc heitinn Sigvrþr meþ seggiom at sogoro; vilda ec eigi velom beita iofra brvþi, er ec ǫzta ueitc.“
| 41 5
Gripir qvaþ:
| „Þv mvnt hvila, hers oddviti męrr! hia meyio, sem þin moþir se; þvi mvn vppi, meþan ꜹld lifir, þioþar þengill! þitt nafn vera.“
| 42 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Mvn goða qvan Gvnnarr eiga męrr meþ monnom, — mer segðv, Gripir! — þoat hafi þriar nętr þegns brvþr hia mer snarlynd sofit? slics eroþ dǫmi.“
| 43 5
Gripir qvaþ:
| „Saman mvno brvllꜹp bǫdi drvccin Sigvrþar oc Gvnnars i sꜹlom Givca; þa hꜹmom vixlit, er it heim comit, hefir hverr fyr þvi hyggio sina.“
| 44 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hve mvn at ynþi eptir verþa męgð meþ monnom? mer segðv, Gripir! mvn Gvnnari til gamans raþit siþan verþa eþa sialfom mer?“
| 45 5
Gripir qvaþ:
| „Minnir þic eiþa, máttv þegia þo, antv Gvdrvno godra raþa; enn Brynhildr þicciz brvþr vargefin, snót fiþr vélar ser at hefndom.“
| 46 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvat mvn at botom brvþr sv taca, er velar ver vifi gerþom? hefir snot af mer svarna eiþa, enga efnda, enn vnat litit.“
| 47 5
Gripir qvaþ:
| „Mvn hon Gvnnari gorva segia, at þv eigi vel eiþom þyrmþir, þa er itr konvngr af ꜹllom hvg Givca arfi a gram trvþi.“
| 48 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Hvat er þa, Gripir! getþv þess fyr mer, mvn ec saþr vera at sꜹgo þeirri, eþa lygr a mic lofsęl kona oc a sialfa sic? segðv, Gripir! þat.“
| 49 5
Gripir qvaþ:
| „Mvn fyr reiði ríc brvdr vid þic ne af oftrega allvel scipa; viþr þv godri grand aldregi, þo er vif konvngs velom beittvð.“
| 50 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Mvn horscr Gvnnarr at hvoton hennar Gvthormr oc Hꜹgni ganga siþan? mvno synir Givca a sifivgi mer eggiar rioþa? enn segdv, Gripir!“
| 51 5
Gripir qvaþ:
| „Þa er Gvdrvno grimt vm hiarta, brǫþr hennar þer til bana raða, oc at ongo verþr yndi siþan vitro vifi; veldr þvi Grimilldr.
52 | 5
Þvi scal hvgga þic,
| hers odviti! sv mvn gipt lagit a grams ęvi: mvnat mętri maþr a mold koma vnd solar siot, enn þv, Sigvrþr! þiccir.“
| 53 5
Sigvrþr qvaþ:
| „Sciliomc heilir! mvnat scꜹpom vinna, nv hefir þv, Gripir! vel gort, sem ec beiddac; fliot myndir þv friþri segia mina evi, ef þv mettir þat.“ |